Türkiye’nin göz kamaştırıcı güzelliklerini keşfetmeye hazır mısınız? Eğer cevabınız “evet” ise Kapadokya’nın büyüleyici dünyasına ve Kapadokya’da gezilecek yerler başlığı altındaki bu yazıya hoş geldiniz!
Kapadokya; yalnızca tarihi ya da doğal zenginlikleriyle değil aynı zamanda kültürel ve mistik dünyasıyla da eşsiz bir coğrafyadır. Hatta bu özel coğrafya içerisinde; yer altı şehirleri, peri bacaları, eşsiz kaya oluşumları ve tarihi kiliseler bile bulunur. Üstelik bunların dışında Kapadokya, sıkça bilindiği üzere, sıcak hava balonlarıyla yapılan unutulmaz turları ve nefes kesen manzaralarıyla da ün kazanmıştır.
Fakat gelin, öncellikle Kapadokya’da nereler gezilir ve Kapadokya’nın en meşhur yerleri nerelerdir, bunlara bir göz atalım! Kapadokya’nın gizemli ve büyülü dünyasına birlikte yolculuk yapmaya hazır mısınız? O zaman, hemen şimdi sırt çantanızı alın ve Village Cave House ile bu masalsı diyarın büyüsüne kapılın!
Kapadokya Avanos’ta Gezilecek Yerler
Kapadokya coğrafyasını pek çok bölge içerisinde ayrı ayrı incelemek mümkündür. Bu bölgelerin en başında ise bizi, Nevşehir’in 18 km kuzeyinde yer alan Avanos karşılar. Avanos, antik dönemdeki adı ile Venessa; Osmanlı belgelerinde Enes ve Evenez olarak da geçmektedir.
Öte yandan günümüzde ortalama 35 bin nüfusa sahip olduğu bilinen bu ilçede, Hititler’den beri çarkla çanak ve çömlek yapıldığı da bilinir. Hatta bu yaratıcı el sanatı, kavimden kavime ve daha sonra babadan oğula geçerek günümüze kadar ulaşmıştır. İlçedeki en önemli başka bir üretim biçimi ise bağcılık ve tarımdır. Bu bölgeden toplanan ve şeker oranının çok yüksek olduğu bilinen üzümler hem sofralık olarak kullanılır hem de mağaralarda ve özel depolarda şarap üretimi adına saklanır. Peki ama Kapadokya Avanos’ta gezilecek yerler nerelerdir?
İşte bu özel mekanlardan bazıları:
1. Zelve Açık Hava Müzesi
Zelve Açık Hava Müzesi – Kaynak: muze.gov.tr
Avanos’a 5 km uzaklıkta bulunan Zelve, Aktepe’nin kuzey yamaçlarına kuruludur ve peribacalarının en yoğun görüldüğü bölgelerden biridir. Özellikle 9. ve 13. Yüzyıllarda Hristiyanların en önemli dini yerleşim yerlerinden biri olmuştur. Ayrıca o dönem rahiplerinin de ilk dini seminerlerinin bu yörede verildiği bilinmektedir.
Öte yandan Zelve açık hava müzesi; İkonoklastik döneme ait Balıklı, Üzümlü ve Geyikli kiliselerini de içerisinde barındırmaktadır. Üstelik burada ayrıca Aziz Simeon adına yapılmış bir şapel de bulunur.
Ayrıca bölgedeki peri bacaları, konik tepecikler ve kaya mağaraları da Kapadokya’nın karakteristik kaya oluşumlarına ev sahipliği yapmaktadır. Bu benzersiz doğal oluşumlar, binlerce yıl boyunca insanların sığınağı ve yerleşim yeri olarak hizmet vermiştir. Ziyaretçiler, bu muhteşem kaya oluşumlarını yakından gözlemleyebilir ve fotoğraflayabilirler. Fakat elbette sürdürülebilir turizmin en önemli örneklerinden biri olan bu bölgenin korunmasına da büyük bir önem verilir ve ziyaretçilere çevreyi koruma, saygı gösterme konusunda rehberlik edilir.
2. Özkonak Yeraltı Şehri
Özkonak Yeraltı Şehri – Fotoğraf Kaynak: Nevsehir.gov.tr
Özkonak yeraltı şehri, Kapadokya’nın zengin tarihini yansıtan etkileyici yapılardan bir diğeri olarak karşımıza çıkar. Bu tarihi şehir; binlerce yıl boyunca insanların korunma, sığınak ve yaşam alanı olarak kullanıldığı bir yer ve savaşlar veya doğal afetler sırasında insanların hayatta kalmasına yardımcı olması bakımından hayli dikkat çekici bir oluşumdur.
Öte yandan bu yeraltı şehri, sadece Kapadokya’nın ünlü peri bacalarının yüzeydeki bir yansıması değil, aynı zamanda yeraltı yapılarının da büyüleyici bir örneğidir. İçerisinde barındırdığı tünel sistemleri, odalar, koridorlar ve hatta kiliseler ile ziyaretçilerine muhteşem bir tarihi yolculuk deneyimi sunar.
Ayrıca Özkonak bölgesi, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere de ev sahipliği yapmıştır. Arkeologların çalışmalarına göre; geç Hitit döneminde “Kabal” adı verilen 24 beylik federasyonunun ve yerel prensliklerin merkezi olmuştur. Daha sonra Persler ve Helenistik dönemde Roma İmparatorluğu’nun topraklarına dahil olmuştur. Bu dönemlere ait kalıntılar ve Zeus mabedi, bu zengin tarihi mirası yansıtan önemli izlerdir.
Kapadokya Çavuşin’de Gezilecek Yerler
Çavuşin bölgesi, esasen Avanos ilçesine bağlı köylerden biridir ancak Zelve Açık Hava Müzesi’nin önemli bir bölümünü içerisinde barındırması nedeniyle hayli dikkat çekicidir. Köyün eski bir parçası, uzaktan da fark edilebilen büyük bir tepenin üzerine ve çevresine yayılmış durumdadır. Ancak modern evlerin çoğu, 1960’lı yılların başında taşınarak anayola doğru konumlandırılmıştır.
Köy, tıpkı Kapadokya’nın tamamı gibi erken Hristiyanlık dönemine de şahit olmuş ve hatta içerisinde barındırdığı Aziz Yahya Kilisesi verilerine göre de bir dönem Hristiyanlar tarafından Kodessane adı ile taçlandırılmıştır. Peki ama Kapadokya Çavuşin’de gezilecek yerler nerelerdir diye merak ediyorsanız; işte cevabı:
1. Rahipler Vadisi (Paşabağı)
Rahipler Vadisi (Paşabağı) – Fotoğraf Kaynak: Nevsehir.gov.tr
Rahipler Vadisi ya da Paşabağı olarak bilinen bu oluşum, yerel mitoloji ve efsaneleriyle de ünlüdür. Söz gelimi, adını efsanevi bir hikayeden alır ve bu rivayete göre; bu vadide yer alan peri bacaları, eski zamanlarda Kapadokya’da yaşayan rahipler ve keşişler tarafından kullanılmıştır. Zaten bu bölgeye tam da bu nedenle “Rahipler Vadisi” denmektedir.
Rahipler Vadisi (Paşabağı) tüf adı verilen yumuşak volkanik kayaçlarının binlerce yıl süren erozyon süreçleri sonucunda oluşmuş ve tıpkı Kapadokya’da bulunan diğer doğal oluşumlar gibi benzersiz bir örüntü ve doğal mimari ile kaplanmıştır.
Ziyaretçiler, bu eşsiz destinasyonu keşfederken Kapadokya’nın tarihini, mitolojisini ve doğal güzelliklerini yakından deneyimleme fırsatı bulabilir ve Rahipler Vadisi’nin derin sırlarını ve büyüsünü keşfedebilirler. Üstelik Village Cave House konukları için bu eşsiz oluşum, Göreme yolundan ilerlendiğinde Zelve’ye varmadan hemen önce konumlanmış olması bakımından da oldukça rahat bir yolculuğa tabiidir.
2. Çavuşin Kilisesi
Çavuşin Kilisesi – Fotoğraf Kaynak: Turkishmuseums.com
Çavuşin Kilisesi kaya içine oyulmuş iki katlı bir oluşumdur ve Avanos- Göreme yolu kenarına konumlandırılmıştır. Göreme yalnızca 2.5 km uzaklıkta bulunan bu eşsiz tarihi miras, alt katta yer alan keşiş odaları ve doğal örüntülü merdivenleri ile görülmeye değerdir. Günümüzde ise turistik deneyimi yenilemek adına demir merdivenler ile desteklenmiştir.
Öte yandan bu kiliseyi bu denli önemli kılan asıl mimari nitelik ise oldukça yüksek tek nefli, beşik tonozlu, üç apsisli olan kilisenin narteksidir. Bu narteks ise baş melek tasvirleri ile çevrelenmiş durumdadır ancak narteks zaman içinde yıkılsa da günümüzde hala seçilebilen İmparator Nicephorus Phocas ve karısı Teofano’nun resimleri aşikardır.
Dolayısıyla günümüzde Çavuşin Kilisesi, turistler ve tarih meraklıları için popüler bir ziyaret noktasıdır. Bu tarihi yapı, Kapadokya’nın benzersiz atmosferini ve Hristiyanlık mirasını keşfetmek isteyen ziyaretçilere büyüleyici bir deneyim sunar.
Kapadokya Göreme’de Gezilecek Yerler
Kapadokya Göreme’de gezilecek yerler pek çok açıdan tüm turistleri ve dahi yerel halkı bile memnun etmektedir çünkü zaten Göreme, başlı başına bir turizm noktasıdır. Nevşehir ilinin merkezine bağlı olan bu belde, tarihte ilk olarak 6. yüzyıla ait bir belgede “Korama” adı ile geçmektedir. Öte yandan Kapadokya’nın kalbi olarak kabul edilen Göreme, peri bacalarının nefes kesen manzaralarını sadece bir adım uzaklığınızda bulundurmanız anlamına da gelir. Ayrıca, Göreme üzerinden Kapadokya’nın ana turistik yerlerine de kolayca ulaşabilirsiniz.
Kapadokya’nın mistik atmosferi ve eşsiz coğrafyasını keşfederken, yerel kültürü deneyimleyebilir ve tarihi kiliseleri, yer altı şehirleri ve açık hava müzelerini ziyaret edebilirsiniz. Son olarak; Village Cave House farkı ile Göreme ise sıcak hava balonlarıyla bölgeyi kuşbakışı görmek isteyenler için mükemmel bir başlangıç noktasıdır, diyebiliriz. Peki ya bu bölgede bulunan en yakın turistik noktalar nelerdir? Hemen aktaralım:
Aşk Vadisi
Aşk Vadisi – Fotoğraf Kaynak: Kapadokya.edu.gov.tr
Aşk Vadisi ya da Aşıklar Vadisi olarak bilinen bu bölge, tamamıyla bir doğa harikası olarak sizleri kucaklamaktadır. Çünkü toplam uzunluğu 4900 metreyi bulan bu coğrafya, farklı boyut ve renkleri ile peri bacalarının emsalsiz bir yapıtı niteliğindedir. Aşk vadisi boyunca yürümek ise vadideki; silindir üzerine şapka benzeri görünümleri, üzüm bağları, meyve ağaçları ve tüf kayalıkları ile sizleri, insan hayal gücüne ilham olmuş eşsiz bir deneyime sürükler.
Öte yandan bu doğal alanın Kapadokya’nın romantik bir simgesi haline gelmesinin yegane sebebi ise yine içerisinde barındırdığı gizemli ve sıcak atmosferden ileri gelmektedir. Ki yalnızca çiftlerin ya da ailelerin değil, bilim insanlarının ve doğa meraklılarının da gözdesi konumundadır.
Göreme Açık Hava Müzesi
Göreme Açık Hava Müzesi – Fotoğraf Kaynak: Kulturportalı.gov.tr
Göreme Açık Hava Müzesi, M.S. 4 – 13. yüzyıllar arasında manastır eğitiminin başladığı ilk yer olarak da tanımlanmaktadır. Ancak yalnızca bu kadar değildir çünkü içerisinde; çeşitli kiliseler, mezarlıklar, şapeller, yemekhaneler ve şarap mahzenleri oluşan bir manastır kompleksi olarak bilinir.
Bahsi geçen bölümlerden bazıları çökme tehlikesi nedeniyle ziyaretçi erişimine kapalı olsa da pek çok hatırı sayılır kilise ve şapel de turizme açıktır. Bunlardan bazıları ise şunlardır:
Aziz Basil Şapeli – Fotoğraf Kaynak: Kapadokyaalan.ktb.gov.tr
- Aziz Basil Şapeli; Hristiyan keşişlerinin kullanımı için oyulmuş ve fresklerle süslenmiştir. Ayrıca 11. Yüzyıla tarihlenmiştir. Ana apsisinde Hz. İsa portresi, ön yüzünde Hz. Meryem ve çocuk İsa, kuzey duvarında ise at üzerinde Aziz Theodore tasvirleri bulunmaktadır. Bu açıdan hem tarihi hem de sanatsal açıdan görülmeye değerdir.
Elmalı Kilise – Fotoğraf Kaynak: Kulturportalı.gov.tr
- Elmalı Kilise; 10.yüzyıla ait bir Bizans kilisesi olarak karşımıza çıkar ve ismini tavanındaki elma figürlerinden alır. İçerisinde barındırdığı freskler ve diğer detaylar sayesinde Hristiyanlık tarihini, dini figürleri ve kutsal olayları ile ayrıntılı bir şekilde anlatır.
- Azize Barbara Şapeli; yine Bizans döneminin dini figürlerini taşımaktadır ve özellikle şapelin içi döneminin en güzel freskleri ile süslenmiştir. Bu nedenle Hristiyanlıkla ilgili sahneleri ve kutsal figürleri ayrıntılı bir şekilde betimleyen mekanlar arasında rahatlıkla gösterilebilir.
- Azize Catherina Şapeli; yine 11. Yüzyıla tarihlenen şapellerden bir tanesidir. Apsiste Deesis, madalyonlar içinde kilisenin babaları (Gregory, Basil, John Chrysostom), kuzey haç kolunun güney duvarında ise Aziz George, Aziz Theodore ve Azize Catherine ile diğer aziz tasvirlerine de yer vermektedir.
Yılanlı Kilise – Fotoğraf Kaynak: kulturportalı.gov.tr
- Yılanlı Kilise; 9. Yüzyıla doğru tarihlenmiştir ve bugün mevcut olmamasına karşın Lazarus’un Diriltilmesi ile Kudüs’e Giriş tasvirlerini içermektedir. Batı duvarında ise yılanlar tarafından saldırıya uğramış dört kadın bulunur ve zaten kilise ismini buradan almaktadır.
Karanlık Kilise – Fotoğraf Kaynak: muze.gov.tr
- Karanlık Kilise; 11. yüzyılın sonu ile 12. Yüzyılın başına tarihlenmiş olup, sayısı 20’yi geçkin birçok tasviri içerisinde barındırır. Günümüzdeki değeri ise bu tasvirlerin halen sergileniyor olmasından ileri gelmektedir.
Çarıklı Kilise – Fotoğraf Kaynak: kulturportali.gov.tr
- Çarıklı Kilise; 12. ve 13. Yüzyıllara tarihlenmiş olmasına rağmen İbrahim Peygamber’in misafirperverliğini gösteren Tevrat sahnesi ve Aziz ile Bani tasvirleri çok iyi muhafaza etmiştir. Bu nedenle turistler ve meraklılar için ciddi bir öneme sahiptir.
Kapadokya Uçhisar’da Gezilecek Yerler
Kapadokya’nın muhteşem güzelliklerinden biri olan Uçhisar, Türkiye’nin Nevşehir iline bağlı bir kasabadır. Bu benzersiz bölge, yaklaşık bin kişilik bir nüfusa sahip küçük bir kasabadır. Ayrıca Uçhisar, diğer beldelerle benzer şekilde, Kapadokya’nın yüksek tüf kayaçlarından oluşan peri bacalarıyla çevrili muhteşem bir konumda yer almaktadır. Kasabanın en dikkat çekici özelliği ise Uçhisar Kalesi olarak bilinen büyük peri bacasının zirvesine inşa edilen tarihi bir kaledir. Kapadokya Uçhisar’da gezilecek yerler nerelerdir diye merak ediyorsanız, Uçhisar Kalesi ve Güvercinlik Vadisi için aşağıdaki başlıklara göz atabilirsiniz.
1. Uçhisar Kalesi
Uçhisar Kalesi – Fotoğraf Kaynak: Kulturportalı.gov.tr
Bu benzersiz kale, tüf kayalıklara oyularak inşa edilmiştir ve Kapadokya’nın peri bacalarının üstünde muazzam bir manzara sunmaktadır. Tarihi ve kültürel önemi büyük olan Uçhisar Kalesi, bölgenin savunma amaçlı kullanılan eski kalelerinden biridir. Zirvesine çıkıldığında ise bölgenin nefes kesen manzaralarını seyretmek ve Kapadokya’nın büyüleyici doğasını kuşbakışı gözlemlemek mümkündür.
Öte yandan, yukarıda da hem bir gözetleme kalesi hem de savunma kalesi olarak kullanıldığını belirttiğimiz Uçhisar Kalesi, Selçuklu ve Beylikler döneminde de önemini korumuştur. Ayrıca 1960’lı yıllara kadar içinde ve etrafında yaşayanlar bulunmuştur. Bu nedenle günümüze kadar gelmiş en eski ama sağlam yapıtlar arasında yer almaktadır.
2. Güvercinlik Vadisi
Güvercinlik Vadisi – Fotoğraf Kaynak: Nevsehir.gov.tr
Güvercinlik Vadisi, bölgenin muhteşem peri bacaları ve tüf kayaçlarıyla çevrili bir vadidir. İsmini, vadide yüzlerce yıl boyunca kullanılan güvercin evlerinden almıştır. Aynı zamanda Güvercinlik Vadisi, Kapadokya’nın coğrafi yapısı ve tarihi boyunca önemli bir rol oynamıştır. Bu vadideki mağaraların, aslında güvercinlerin barınması için kullanıldığı ve güvercin gübresinin ise tarım için önemli bir kaynak olduğu bilinmektedir.
Vadi, Uçhisar’dan başlayıp Göreme’ye kadar uzanmakta ve 4 kilometrelik bir alan kaplamaktadır. Ayrıca vadi içerisinde 15 metre yükseklikten akan bir de şelale bulunmaktadır.
Kapadokya Ürgüp’te Gezilecek Yerler
Ürgüp, bölgenin en büyük yerleşim yerlerinden biri olup yaklaşık 30 bin kişilik bir nüfusa sahiptir. Bu tarihi ilçe, Kapadokya’nın merkezi konumunda yer alır ve bölgenin turistik cazibe merkezlerinden biridir. Aynı zamanda bölgedeki şarap üretiminin merkezlerinden biri olarak da bilinir. Kapadokya’nın benzersiz coğrafi ve kültürel özelliklerini keşfetmek isteyen ziyaretçiler için popüler bir başlangıç noktasıdır ve bölgenin tarihi ve turistik mirasının merkezlerinden biridir. Peki ama Kapadokya Ürgüp’te gezilecek yerler nerelerdir, gelin hemen yanıtlayalım:
1. Gomeda Vadisi
Gomeda vadisi, Ürgüp’e 5km uzaklıkta bulunur ve Mustafakemalpaşa denilen bir bölgede başlar. Vadiye köyün içinden de başlanacağı gibi köye ulaşmadan da batıya kırılan ve 2 km devam eden toprak bir yol bulunmaktadır, bu yol üzerinden de ulaşım sağlamak mümkündür. Öte yandan Gomeda Vadisi’ni bu denli özel kılan ve sıklıkla turist çekmesine neden olan ana unsur, içerisinde barındırdığı Alakara ve Aziz Basilios Kiliseleridir. Bu kiliseler, dahil oldukları tasvirler dışında bu tasvirlerin, haçların üzerine temsil ettiği kişilerin isimleri yazılması ile de dikkat çekicidir.
2. Temenni Tepesi
Temenni Tepesi – Fotoğraf Kaynak: Kulturportalı.gov.tr
Kapadokya’nın eşsiz güzelliklerinden biri olan Temenni Tepesi, muhteşem peri bacaları manzaraları ve sıcak hava balonu turlarıyla ünlüdür. Bu tepenin adı, ziyaretçilerin burada dileklerini tuttukları inanışına dayanır. Sabahın erken saatlerinde, Temenni Tepesi’ne tırmanarak Kapadokya’nın göz alıcı doğal güzelliklerini izlemek ve sıcak hava balonlarıyla süzülen manzarayı seyretmek unutulmaz bir deneyim sunar. Tepeden açılan bu büyüleyici manzara, Kapadokya’nın büyüleyici atmosferini keşfetmek isteyen ziyaretçilere ilham verir.
Kaynakça
- Cappadociahistory.com. (2020, September 3). St. John the Baptist Kilisesi (Çavuşin). Cappadocia History: https://www.cappadociahistory.com/post/st-john-the-baptist-church-%C3%A7avu%C5%9Fin adresinden alındı
- Kültür Portalı. (2023, Kasım 4). Kulturportalı.gov.tr: https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/nevsehir/genelbilgiler adresinden alındı
- Turkishmuseums.com. (tarih yok). Nevşehir Çavuşin Kilisesi. Turkish Museums: https://turkishmuseums.com/museum/detail/2202-nevsehir-cavusin-kilisesi/2202/1 adresinden alındı
- Ürgüp Belediyesi Temenni Tepesi. (tarih yok). Ürgüp Belediyesi: https://www.urgup.bel.tr/kesfedin/temenni-tepesi adresinden alındı